A Warhol

Ilustracja: Francis Picabia – Breasts (1924-1927)

Serdecznie zapraszamy na zajęcia seminaryjne nt. pojęcia przeniesienia w psychoanalizie, które odbędą się w sobotę 13 marca, w godz. 10:00 – 14:00 przez Zoom. Poprowadzi je psychoanalityczka Anna Wojakowska-Skiba.

Celem zajęć jest omawianie ilustracji klinicznych w uzupełnieniu do prowadzonych równolegle zajęć z lektury tekstu J. Lacana, Seminarium XI „Cztery podstawowe pojęcia psychoanalizy”. Interesującą nas kwestię Lacan wprowadza tam tak: „Przeniesienie jest zjawiskiem, w które są włączeni razem podmiot i psychoanalityk”.

W przeniesieniu w psychoanalizie chodzi więc o wpływ relacji między dwoma partnerami na to, co jest jej efektem. Choć przeniesienie występuje wszędzie tam, gdzie w grę wchodzi wyleczenie z cierpienia i wydobycie prawdy, tylko w psychoanalizie odbywa się to poprzez celowanie w nieświadome i w to, co jest trudne do wypowiedzenia dla tego, kto mówi. Ponadto w domaganiu się podmiotu w relacji przeniesieniowej w psychoanalizie zawarte jest coś więcej niż samo oczekiwanie na wyleczenie; to coś ma związek z namiętnością i z wiedzą.

Z kolei po stronie psychoanalityka kwestią jest tzw. „posługiwanie się przeniesieniem” (z fr. maniement du transfert), czyli sposób, w jaki odpowiada on na przeniesienie psychonalizującego się. Istotne jest to, że odpowiedź analityka na to domaganie się jest funkcją tego, jak definiuje on przeniesienie. Dla Lacana analityk nie jest więc jedynie świadkiem zjawiska przeniesienia, ale i kimś, kto jest za nie odpowiedzialny. Warunkiem przeniesienia jest udzielenie na to domaganie się odpowiedzi w postaci interpretacji, której podmiot wyczekuje nawet na długo przedtem, zanim zgłosi się do psychoanalityka.

W ramach poświęconych temu zajęć spróbujemy udzielić odpowiedzi na następujące pytania:

  • jaki jest związek przeniesienia z mówieniem, a w szczególności z techniką wolnych skojarzeń odbywających się po stronie psychoanalizującego się oraz z interpretacją po stronie analityka?
  • czym się różni przeniesieniowe zaufanie kierowane do mędrca od tego, które jest kierowane do psychoanalityka?
  • skąd z perspektywy freudowskiej a skąd z lacanowskiej wiadomo, że ma miejsce przeniesienie?
  • o co chodzi w przeniesieniowym domaganiu się, które działa bez względu na płeć osób znajdujących się w relacji psychoanalitycznej?
  • jak działają obiekty popędowe w przeniesieniu?
  • w jakich okolicznościach przeniesienie się kończy?

Poza odwołaniami do omawianych przez nas wielokrotnie klasycznych analiz Freuda (jak przypadek Dory czy Człowieka od Szczurów) przyjrzymy się bliżej ilustracjom różnych aspektów przeniesienia, zawartych w trzech relacjach: pierwszej psychoanalizantki, Anny O. do J. Breuera; 2-letniej dziewczynki Piggle do D. Winnicota oraz Alcybiadesa/Alkibiadesa do Sokratesa, w oparciu o następujące lektury:

  1. S. Freud, „W kwestii dynamiki przeniesienia”, w Dzieła, tom IX „Technika terapii”, Wydawnictwo KR, Warszawa 2007 r., str. 123-131.
  2. Anna O. – S. Freud, J. Breuer „Studia nad histerią”, Wydawnictwo KR, Warszawa 2008 r., str. 27-46.
  3. Mała Piggle – C. Soler, „Ce que Lacan disait des femmes”, rozdział IV. Une névrose infantile., Éditions du Champ lacanien, coll. « … In progress », Paris 2003, [w wersji angielskiej, w tłum. J. Holland: „What Lacan said about women”, rozdział: „An infantile neurosis”, od akapitu tuż przed Piggle and Hans do końca podrozdziału].
  4. Alcybiades/Alkibiades i Sokrates – J. Lacan, „Obalenie podmiotu oraz dialektyka pragnienia we freudowskim nieświadomym”, 1960 r. (tłumaczenie powstałe w ramach seminarium FPPL) [w oryginale „Subversion du sujet et la dialectique du désir”, Ecrits, Seuil, Paris 1966, str. 825-826; w wersji angielskiej, w tłum. B. Finka, str. 699-700; warto też wcześniej zajrzeć do „Uczty” Platona zawartej w zbiorze „Dialogi”] oraz J. Lacan, „Propozycja z 9 października 1967 roku dotycząca psychoanalityka Szkoły” [tłumaczenie powstałe w ramach kartelu FPPL; chodzi o pół strony zaczynające się od akapitu: „Służy to do odnotowania tożsamości uściślonego tu algorytmu z tym, co jest konotowane w Uczcie jako αγαλμα (agalma)”].

Wprowadzenia do każdej z lektur dokonają kolejno członkowie Forum:

  • Dorota Wojciechowska
  • Filip Olech
  • Anna Grudzień
  • Marek Adamiec

Mimo, że są to 3. zajęcia z cyklu „Podstawowe pojęcia w klinice psychoanalitycznej”, nadal można dołączyć. W końcu to od przeniesienia zaczyna się każde spotkanie z psychoanalizą.

Udział w zajęciach jest odpłatny. Członkowie FPPL i osoby, które dokonały wpłaty mogą się zgłosić po materiały w języku polskim ułatwiające udział w zajęciach do: anna.wojakowskaskiba@gmail.com.

Anna Wojakowska-Skiba

Miejsce spotkania: Zoom

ZAPRASZAMY!

Zapisy i opłaty: PODSTAWOWE POJĘCIA W KLINICE PSYCHOANALITYCZNEJ kurs FPPL

Dołącz do wydarzenia na fb

Plan zajęć FPPL