Spotkanie z cyklu „Podstawowe pojęcia w klinice psychoanalitycznej” już 16.01.2021, godz. 10:00
Ilustracja: Andy Warhol
W sobotę 16 stycznia, w godz. 10.00 – 14.30, w trybie poprzez Zoom, odbędą się drugie zajęcia z cyklu „Podstawowe pojęcia w klinice psychoanalitycznej”, które poprowadzą psychoanalityczki Joanna Szymańska i Anna Wojakowska-Skiba.
W trakcie tych zajęć prezentujemy kliniczne ilustracje kluczowych freudowskich pojęć, opracowanych przez J. Lacana w Seminarium XI (omawianych przez członków FPPL na równoległych zajęciach z lektury tego tekstu).
Po „nieświadomym”, wprowadzonym na zajęciach w listopadzie, tym razem omówimy „powtórzenie”. Powtórzenie to pojęcie bardzo popularne w dyskursie powszechnym. Ludzie mają tendencję do zauważania, że historia się powtarza, zarówno gdy zapytują o przeznaczenie kierujące ich życiem, jak i wtedy gdy porównują aktualne pandemie i kryzysy do minionych. Powtórzenie w psychoanalizie jest czymś bardziej skomplikowanym i nierzadko błędnie rozumianym. Relatywnie najprostsze jego znaczenie u Freuda wzięło się z obserwacji, że podmiot ma swój udział w powtarzających się porażkach w swoim życiu zawodowym czy międzyludzkim. Postaramy się objaśnić jak Lacan przeszedł z tego do koncepcji powtórzenia jako nieudanego spotkania z Innym i odpowiedzieć na pytanie co proponuje psychoanaliza abyśmy na powtórzenie nie byli skazani.
Zajęcia mają formę seminaryjną, w podziale na następujące dwie części:
10.00 – 12.00 – prowadzenie Joanna Szymańska
Schadzka z realnością. Tuché jako nieudane spotkanie: pierwsza trauma i jej miejsce w powtórzeniu na podstawie dwóch przypadków freudowskich, Emmy i Człowieka od wilków.
W rozdziale „Tuché i automaton” seminarium XI (proszę o lekturę tego rozdziału) Lacan wspomina podjętą przez Freuda próbę zakotwiczenia przypadku Człowieka od wilków w realności, poszukiwania realnego doświadczenia leżącego u podstawy fantazmatu – czegoś, bez czego analiza byłaby délire à deux. Nienazywalnej realności szukał Freud w jakiejś innej, choć ulokowanej w centrum psychiki scenie, obszarze unheimlich, albo obcej i wrogiej Rzeczy Das Ding. Z pewnością nie była to po prostu rzeczywistość, rzucająca wyzwanie zasadzie przyjemności.
Opierając się na przypadku Emmy, opisanym przez Freuda w „Projekcie naukowej psychologii”, oraz Człowieka od wilków z tomu „Dwie nerwice dziecięce”, spróbujemy uchwycić to realne, acz chybione spotkanie, pierwsze dotknięcie realnego na zawsze pochowane przez wyparcie, a jednak zawsze obecne w naszym podmiotowym życiu; obecne jako oś powtórzenia, jako obiekt-dziura w sercu fantazmatu, jego centrum grawitacji.
Lektury:
J. Lacan, „Tuché i automaton” w seminarium XI “Cztery Podstawowe pojęcia psychoanalizy”.
S. Freud, opis przypadku Emmy w „Projekt naukowej psychologii”, str. 33-35.
S. Freud, „Z historii nerwicy dziecięcej” w tomie VI dzieł Freuda pt. „Dwie nerwice dziecięce”.Joanna Szymańska
12:30 – 14.30 – prowadzenie Anna Wojakowska-Skiba
Powtórzenie jako powtarzająca się porażka oraz powtórzenie w przeniesieniu w perspektywie Freuda i Lacana zostanie omówione na bazie przypadku Człowieka od Szczurów (S. Freud, „Uwagi na temat pewnego przypadku nerwicy natręctw” w „Charakter a Erotyka”; J. Lacan, „Indywidualny mit neurotyka lub poezja i prawda w nerwicy”).
Z kolei powtórzenie jako chybione spotkanie zostanie zilustrowane słowami syna do ojca ze snu zatytułowanego przez Freuda „Ojcze, czyż nie widzisz, że płonę?” (S. Freud, „Objaśnianie marzeń sennych”, rozdział VII; J. Lacan, „Seminarium XI. Podstawowe pojęcia psychoanalizy”, rozdział 3.).
Anna Wojakowska-Skiba
Miejsce: Zoom
ZAPRASZAMY!
Przypominamy, że udział w zajęciach jest odpłatny.
Zapisy i opłaty: PODSTAWOWE POJĘCIA W KLINICE PSYCHOANALITYCZNEJ kurs FPPL